Plastik Cerrahi Nedir?
Plastik cerrahinin bilinen büyük kısmını estetik cerrahi oluştursa da aslında plastik cerrahi alanı içerisinde rekonstüktif cerrahi, el cerrahisi, kraniyofasiyal cerrahi, mikro cerrahi ve yanık tedavisi de yer almaktadır.
Rekonstrüktif cerrahi ile vücut yüzeyindeki deri, deri altı ve kemikleri etkileyen edinsel ya da doğumsal tüm doku ve organ kaybının onarılması yer alır. Örneğin, yapışık parmak (sindaktili), travmatik şekilde oluşan yanıklar, farklı kesiler ve uzuv kopmaları, kronik yaralar, hemanjiomlar gibi vasküler kitleler bu cerrahi disiplini içerisindedir.
Estetik / kozmetik cerrahi ise vücut görünüşünün daha da güzelleştirilmesi ve mükemmele ulaştırılması için yapılan ameliyat ve girişimleri kapsar. Burada temel amaç tıbbî bir problemden çok güzellik ve estetik kaygılardır.
Plastik cerrahi ise tüm bu alanları kapsayan geniş bir disiplindir. Plastik cerrahi uzmanlık eğitimi sırasında aynı zamanda estetik (kozmetik) cerrahi eğitimi de verilir. Estetik kaygılar bazen sadece güzellik amacı taşımak dışında tıbbî problemlerin de eşlik ettiği hastalıklar sunabilir. Örneğin, dev boyutlara ulaşan memelerin (gigantomasti) cerrahî olarak düzeltilmesi ya da aşırı şişman bir gövdenin yeniden yapılandırılması gibi hem tıbbî hem de estetik problemler birlikte çözülebilmektedir. Buna göre bir organın estetik açıdan düzeltilmesi yanı sıra işlevini koruması da oldukça önemlidir. Örnek vermek gerekirse, Rinoplasti (estetik burun cerrahisi) esnasında, buruna şekil verilirken nefes alma sorunları da birlikte düzeltilmelidir.
Plastik Cerrahi doğası gereği genel vücutta meydana gelen doku bozuklukları, cerrahi ameliyatlar sonrasında oluşan ameliyat izleri, travmalara bağlı oluşan sarkmalar gibi patolojik rahatsızlıklar ile ilgilenirken hastadan gelen talepler doğrultusunda estetik girişimlerde de bulunabilir.
Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Hangi Hastalıklara Bakar?
- Doğumsal ya da edinsel deformiteler ( Yarık dudak , yarık damak , doğuştan yapışık parmaklar)
- Travma ve hastalıklar sonrası oluşan açık yaralar
- Travma sonrası yüz kemiklerinde oluşan kırıklar ve cerrahi tedavisi
- Cilt kanserleri ve cerrahi tedavisi
- Elin travma sonrası işlevsel bozuklukları ve El Cerrahisi
- Mikrocerrahi ( Doku nakilleri, sinir, damar onarımları)
- Cilt tümörleri (benler, et benleri) cerrahi tedavisi
- Göz kapağı bozuklukları
- Fonksiyonel ve şekil bozukluklarına neden olan yanık ve yara izleri
Plastik Cerrahi biriminde sıklıkla yapılan cerrahi girişimler şunlardır:
Yara izleri tedavisi: Genellikle her sağlıklı insanda yaralar iz bırakarak iyileşir. Cerrahi girişimler de bir doku yaralanmasıdır ve iz oluşturması normaldir. Benzer şekilde yanıklar da yara izlerinin önemli nedenlerinden biri olarak sayılmaktadır. Dolayısıyla yara izlerinden rahatsız olan hastalar için ilerlemiş teknolojinin sunduğu pek çok yöntem uzman doktorlar sayesinde uygulanabilir.
İyileşmeyen yaraların tedavisi: Damar tıkanıklığı, yatağa bağımlı olma durumu ya da diyabet (şeker hastalığı) gibi sebepler ile iyileşmeyen yaralar görülmektedir. Plastik cerrahinin en önemli işlemlerinden biri de yara bakımıdır. Bu konuda yara oluşumunun önüne geçilmesi, yaraların ileri seviye teknikler ile bakımı, takip ve sürecin izlenmesi ile gerektiği taktirde ameliyata kadar giden aşamalar bir bütün olarak değerlendirilmektedir.
Cilt kanserleri: Günümüzde güneşe çok fazla maruz kalma ile ozon tabakasının incelmesi gibi sebepler nedeniyle cilt kanseri vakaları oldukça artmıştır. Cilt kanserlerinin pek çok farklı türü vardır. Bazı türlerin tedavisi için 3-4 mm deri alanının çıkarılması yeterli iken, bazı türler oldukça agresif ve tehlikelidir ve daha geniş alanların çıkarılması gereklidir. Bu konuda bireylerin dikkat etmesi gereken temel konu vücudunu izlemesi ve benleri takip etmesidir. Özellikle hızla büyüyen, renk ve form değiştiren, kaşınan ya da yara olan bir ben varsa plastik cerrahi birimine derhal başvurulması gerekir. Küçük bir lokal operasyon ile ben çıkartılıp ve patolojik inceleme yapılabilir. Bu şekilde tedavi planlaması daha doğru yapılabilir.
Yüz kemiklerinde oluşmuş kırıklar: Çeşitli travmalar ya da kazalar sonucunda yüz bölgesinde burun, elmacık kemiği ya da çene kemiği kırıkları meydana gelebilmektedir. Bu kırıkların cerrahi operasyonlar ile tamiri esnasında titanyum plâklar ve vidalar kullanılır. Sadece estetik açıdan değil, fonksiyonel açıdan da yüz kemiklerinin onarımı önemlidir.
Baş boyun bölgesi onarımları: Kanser, yanık ya da kaza gibi sebepler ile burun, kulak, dudak gibi uzuvların bir bölümü ya da tamamı kaybedilebilmektedir. Böyle durumlarda birtakım cerrahi teknikler ile neredeyse orijinale yakın sonuçlar elde edilebilir.
Genital organlardaki şekil bozuklukları: Doğuştan gelen bazı genital organ bozuklukları da plastik cerrahi ile düzeltilebilmektedir. Özellikle halk arasındaki tabiri ile "peygamber sünneti" olarak bilinen, erkek bebeklerde idrar deliğinin penis ucundan değil de geri alanlarda bulunması şeklinde tanımlanan "hipospadias" sıkça görülen bir durumdur. Kız bebeklerde ise farklı nedenlerden dolayı vajina oluşmayabilir. Bu tür ve benzeri durumlarda plastik cerrahi en uygun tedavi yöntemini önermektedir.
Mikrocerrahi girişimleri: Vücudun bir alanındaki dokuyu, damarları ve sinirleri ile birlikte ihtiyaç duyulan bir başka alana taşımak için mikrocerrahi kullanılmaktadır. Örneğin, çenesi tamamen alınan bir kişi için kaval kemiğinden çene yapılabilir veya yemek borusu alınan bir birey için bağırsaktan yemek borusu yapılabilir. Bu teknik ile hasar gören damar ve sinirler onarılmaktadır.
Meme rekonstrüksiyonu: Günümüzde meme kanseri tedavisi gören pek çok kadının memesinin bir kısmı ya da tamamı alınabilmektedir. Onkoloji uzmanının onayı ile yeniden meme oluşturulması için plastik cerrahiden yardım alınabilir. Yeniden meme oluşturma ameliyatı, onkolojik ameliyat ile aynı anda yapılabileceği gibi tüm tedaviler bittikten sonra da gerçekleştirilebilmektedir. Tedavi için hastanın kendi dokusu ya da meme protezleri kullanılmaktadır.